Hamertje Tik van deze week

Hujambo!!!

Habari za leo? (=hoe gaat het vandaag met je?) Habari za ..... etc etc etc. Want hier start je een ontmoeting met 800 vragen over hoe het gaat met je, met je werk, met de ochtend, met de middag, met je familie, met je huis, enz., terwijl die persoon in kwestie de gehele tijd je hand langzaam op en neer blijft schudden. Totdat je klaar bent met groeten, je kleffe hand weer terug krijgt en je je vraag kunt stellen waarvoor je eigenlijk naar die persoon toe ging. En ik moet zeggen dat dat groeten me steeds beter af gaat, ook gewoon zo maar op straat! In het begin verstond ik er echt geen kont van, en bleef ik maar op alles ja knikken (ook waar ik geen ja op moest knikken, leidt tot lachwekkende momenten!).
Als Matha komt wassen en zij met Elizabeth op hoog tempo aan het ratelen is, snap ik echt helemaal niet waar ze het over hebben. Gaat veel te snel! Ik stel dan een vraag, bv of ik nog zeep moet halen op de grote markt dit weekend. Vervolgens ontketend zich een hevige discussie tussen de dames aan tafel (Waarover? Geen idee! Ik wist niet dat je zoveel over zeep kon zeggen...). Ik zit daar dan het gesprek op en neer te ‘volgen’ alsof het een tenniswedstrijd is. En als ze mij dan verbaasd verdwaasd zien kijken, valt het opeens stil, barsten ze in lachen uit, met als antwoord op mijn vraag: “Ndijo, nzuri sana!” (=ja, heel goed!). Kijk, dat deel versta ik dan weer wel. Ik ga dus zeep halen op de markt en de dames discussieren nog een kwartiertje over de zeep.

We hebben hier twee markten. Een kleine markt bij het Mission Ziekenhuis, en de grote markt in Sengerema-city (zoals we dat noemen), ongeveer een half uurtje lopen. Pas onderweg op voor alle crossende auto’s, rinkelende fietsers, vrouwen met 20 kilo balancerend op hun hoofd, koeien en geiten, maar iedereen vervolgt in de chaos zijn weg.
De grote markt is echt geweldig! Een doolhof van allerlei bouwvallige kleurrijke stalletjes waar ze vanalles verkopen. Er zit wel een beetje een rangschikking in: fruit en groente bij elkaar, de stoffenkraampjes, kleermaaksters, fietsenmakers (jaja, ze fietsen hier erg veel!), en nog veel meer! Uitkijken waar je loopt, anders val je in de goot twee meter onder je of struikel je over stenen (of struikel je over een kind). Afgelopen twee weekenden hebben Marlies en ik het rustig aan gedaan en zijn we veel op de markt geweest. We hebben ook een poging gedaan om een rokje te laten maken. Echt bijna een dagtaak! Stofje zoeken, kleermaakster zoeken, hoeveel stof hebben we nodig, terug naar de stoffenwinkel, een te dure prijs krijgen, kleermaakster halen zodat zij mee kan afdingen, stof kopen, maten op laten meten door de kleermaakster, frisdrankje halen voor de kleermaakster als bedankje voor de hulp, frisdrankje brengen... En et voila! Woensdag hebben we een rokje! Heerlijk! Voel ik me tenminste weer een beetje vrouw! Die afgeleefde backpackerskleren en dat alles hier altijd stoffig is, ben ik af en toe een beetje zat...

Verder hebben we in de kroeg gezeten afgelopen weekenden, o.a. met Dr. Carl en de buren Ietje en Harold. Erg gezellig! Maar eigenlijk wil ik ook wel graag wat meer lokale vrienden, alleen iedereen moet hier iets van je (met name geld). Dus dat maakt het dan weer wat moeilijker en je wordt ook wel wat wantrouwend daardoor.
We hebben dit weekend wel een aardige Tanzaniaan ontmoet: Jozef (nee, niet die van Maria). En Jozef is toch wel een toepasselijke nieuwe vriend zo voor de kerst, hahaha! Hij is een vrij rijke man hier, werkt in de mijnen waar je blijkbaar kapitalen verdiend. Dus hij wil ons geld misschien wel niet, en hij is ook helemaal niet zo opdringerig als de rest, gewoon relaxed. Zijn broer, Richard, was ook een aardige vent en hij gaat eind december trouwen... Dus wie weet gaan wel wel naar een bruiloft! Lijkt me echt super!

Zondag zijn we bij Elizabeth thuis op bezoek geweest. Een afgelegen huisje tussen de maisveldjes, waar zij haar 5 kinderen alleen op voedt. Heel simpel, maar kleurrijk warm huis met een binnenplaatsje waar de buurtkinderen spelen. Ik vond het erg bijzonder, de sfeer, die zorg die je krijgt als gast, de warme trots van een moeder met haar kinderen, erg mooi! We kregen ook alle foto’s te zien van alle student doctors van de afgelopen 23 jaar dat ze dit werk doet. Een jaar of 10 geleden is mijn oudste zus met een vriendin ook in Tanzania geweest, en drie keer raden wie ik in haar boekje tegen kwam... inderdaad! Mijn zus en haar vriendin! Erg toevallig! Annemiek, je krijgt de groeten, ook aan Kitty.
Wij zitten hier geregeld zonder stroom. En dat betekent dus een koude bakjes-douche, geen thee of koffie, kaarsen uit de kast en meestal vroeg naar bed. Maar Elizabeth heeft nooit stroom, alleen een kerosinelamp. Dus eigenlijk moeten we niet zeuren, we zijn gewoon verwende Nederlanders met onze koelkast.

De rest van de weken ben ik met name aan het opereren. (Ik heb daadwerkelijk ook een hele ronde op Female II gedaan met een van de AMO’s, erg fijn en ook erg leerzaam!) Dr. Carl laat je echt heel veel doen, waardoor je het snel leert en hij legt goed en veel uit. Ik heb al menig klompvoetje gefixt, X- en O-benen weer rechtgezet, ellebogen weer buigbaar gemaakt, botbreuken goed gezet, etc. Heerlijk veel chirurgenwerk! Lekker snijden! Ik wilde zowiezo al veel gaan operereb hier en ik denk dat ik met name rond de OK blijf cirkelen de komende weken. Het is leuk, je doet echt iets hier en het is goed voor later.
Het is veel orthopedenwerk nu (zeg maar de bouwvakker onder de chirurgen), dus het gaat af en toe met veel getimmer te werk (mijn grote dank gaat uit naar de uitvinder van de spatbril). Ik heb gisteren bij het nemen van een biopt van een bovenbeenbot (waarbij je biopt uit het bot moet slaan), per ongeluk de knie eraf geslagen... sorry he... Er was dus iets mis met het bot zelf, waarschijnlijk een onsteking of tumor waardoor het bot heel erg zacht was... En die zachtheid hadden Dr. Carl en ik beiden niet door... Ik sloeg er in twee klappen doorheen en de knie lag los... Ik stond toch wel effe gek te kijken (“Oeps... Sorry... Did not see that coming...”), maar Dr. Carl reageerde heel droog: “Yep. Me neither. But this happens sometimes.” Maar het biopt is afgenomen en nu heeft hij een extra stevig gips... Maar tja, we moesten weten wat het was om een behandeling te starten.
Ik vind ook de anesthesist tijdens de OK erg grappig! We hebben een vaste (en goede) oudere man die de patient onder narcose brengt. Als de patient eenmaal slaapt, gaat hij over naar zijn tweede taak; hij begint zijn jacht naar elke ongewenste binnengedrongen vlieg in de OK. Hij speurt de vlieg op, bedenkt zijn dodelijke strategie tegen zijn geduchte tegenstander, probeert hem ongezien te besluipen, om vervolgens met vele explosieve wilde bewegingen de vlieg genadeloos uit te schakelen. Naast infusen en pleisters ligt zijn tafeltje daar dus ook de vliegenmepper. Verveelt de operatie je een beetje, let dan gewoon op de sluipende anesthesist die rond de operatietafelt cirkelt en je ligt helemaal in een deuk.

Er zijn hier veel andere dieren en in andere getalen dan in Nederland. Je hebt hier hele mooie felgekleurde of juist geschutkleurde hagedissen, gekko’s (we hebben zelf een huisgekko Andre die we bijna elke avond voorbij zien komen), hele mooie en hele grote vlinders, grote slakken (die ik trouw elke dag naar de overkant van de zandweg zet, anders ligt de terugweg weer bezaait met slakkenlijken. Ze kijken je toch wel gek aan als je dat doet, maar goed, elk gered slakkenleven is er weer 1). En vliegen dus, hahaha!
Maar ook veel muggen... grrrr... De enige manier om de mug slim af te zijn, is wegduiken in je klamboe (een soort witte bruidssluier die je over je bed spant). Als je ‘s avonds gewoon in de huiskamer of buiten in de tuin blijft zitten, bedenken ze met z’n allen een actieplan om hun slachtsoffer klein te krijgen. Echt één groot complot! Ze bestoken je afzonderlijk van elkaar, want met z’n twintigen tegelijk aanvallen is natuurlijk geen goede strategie. Eerst gooien ze een muntje op om te beslissen wie er als verkenner als eerste naar het slachtoffer wordt gestuurd. De verkenner knoopt zijn rode hoofdband om en gaat in de aanval. De rest kijkt toe hoe het hem vergaat in zijn cirkelende jacht met al zijn lussen, spiralen en kurketrekkers, om vervolgens geplet tegen de muur te eindigen door de genadeloze hand van ondergetekende. De verkenner gaat een zekere dood tegemoet. 1-0 voor de grote mens. Maar dit houdt zijn vriendjes niet tegen om hetzelfde domme plan te volgen. Ze kunnen je echt de hele avond bezig houden... Ik denk dat de mug een diepgewortelde zelfhaat heeft, een zelfmoordinstinct van een kamikazepiloot met een onbeheersbare behoefte aan zelfvernietiging.
Dus: ik ga naar mijn klamboe, of ik plet de opvolgende mug op de muur naast het lijk van zijn voorganger, of ik roep Andre (de huisgekko). Andre zie je dan plotseling op het plafond, alsof hij uit een katapult gelanceerd wordt. Plotseling verstard hij dan, schat met zijn bollige ogen de afstand naar zijn prooi in, en schiet weer bliksemsnel toe om vervolgens zijn mond af te likken.
Ik heb al menig poging ondernomen om vriendschap te sluiten met Andre, maar hij heeft een beetje een wantrouwende persoonlijkheid. Hij laat me niet echt in zijn buurt komen en slaat elke toenadering tot vriendschap af. Of, eerlijk gezegd, hij schrikt zich steeds de pleuris als hij me ziet, rent zo snel mogelijk van me weg en vlucht ergens een gat in. Hij gebruikt zijn katapulttechniek niet alleen om voor z’n eten te zorgen, maar ook weg te komen van mij... Snik snik...

Ik zal jullie ook nog vervelen met de roddel van het ziekenhuis. Er zijn 12 mannelijke nurses weggestuurd, omdat ze medicijnen, infuussetten, operatiemateriaal, etc etc etc hebben gestolen van het ziekenhuis. Ze verstopten alles in hun matrassen in hun hostel en verkochten dat dan weer op de illegale markt. En er was veel gestolen! Zeker een huiskamer vol! Het woord verspreidt zich natuurlijk snel, dus alle vrouwelijke nurses hadden alles waarschijnlijk al ergens anders verstopt in hun hostel, dus die zijn niet gepakt. Waarschijnlijk is de staff er ook bij betrokken, maar daar kom je dus niet achter. Echt heel bizar! Mensen liggen hier dood te gaan omdat er geen medicatie en materiaal genoeg is en daar zorgt het personeel zelf eigenlijk indirect voor. Terwijl je toch zou zeggen dat je een bepaalde verantwoordelijkheid tegenover je patient hebt. Maar goed, het recht van de sterkste geldt hier nou eenmaal, hoe absurd het ook is.
Verantwoordelijkheidsgevoel hebben de meeste hier niet. Het grootste verschil met Nederland wat me hier opvalt, is dat ze hier geen zelfkritiek hebben. In Nederland leidt zelfkritiek ook tot veel stress, ontevredenheid, etc, maar ook tot verbetering en vooruitgang in een proces. Hier nemen ze zichzelf niet onder de loep. Het is altijd de schuld of verantwoordelijkheid van iemand anders, die dat natuurlijk ook weer afschuift. De ander doet het wel. Maar als iedereen dat nou zegt....

Na ja, genoeg geleuter en ik zal het kort houden deze keer! Deze week kerst en ik ben benieuwd hoe het hier zal zijn. Dr. Carl komt samen met de buren hier kerst vieren. En Mirte (uit Sumve) en Marijn (uit Rubya) komen een paar dagen deze week naar ons toe, kei gezellig! Heb er zin in! Kunnen we effe lekker spuien over al het Afrika-drama zodat we erom kunnen lachen.

Jullie allemaal hele fijne kerstdagen! Geniet ervan!

Veel liefs
Maartje


PS. Ik ga er zo foto's op proberen te zetten. Wil je nog meer foto's en verhalen, check marliesintanzania.waarbenjij.nu
Kus!